રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસ

 તમે જાણતા હશો કે ભારતમાં 28મી ફેબ્રુઆરીને રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે પરંતુ શું તમે જાણો છો કે શા માટે અને શા માટે આ દિવસને રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. મને ખાતરી છે કે તમે પ્રખ્યાત ભારતીય વૈજ્ઞાનિક સર ચંદ્રશેખર વેંકટ રામન વિશે સાંભળ્યું જ હશે. આ દિવસે 1928 માં, તેમણે ફોટોનના વિખેરવાની ઘટના શોધી કાઢી હતી જે પાછળથી તેમના નામ પર 'રામન ઇફેક્ટ' તરીકે ઓળખાય છે. 1930 માં બે વર્ષ પછી, તેમને આ અદ્ભુત શોધ માટે નોબેલ પુરસ્કાર મળ્યો અને વિજ્ઞાન ક્ષેત્રે ભારત માટે આ પહેલું નોબેલ પુરસ્કાર હતું. તેમની પ્રખ્યાત ઘટનાની શોધને ચિહ્નિત કરવા માટે દર વર્ષે ભારતમાં રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.

દિવસને રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસ તરીકે ક્યારે જાહેર કરવામાં આવ્યો?

1986 માં, નેશનલ કાઉન્સિલ ફોર સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજી કોમ્યુનિકેશન (NCSTC) એ ભારત સરકારને 28 ફેબ્રુઆરીને રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસ તરીકે નિયુક્ત કરવા જણાવ્યું હતું જે તત્કાલીન સરકારે કર્યું હતું. ભારતે 1986માં આ દિવસને રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસ તરીકે સ્વીકાર્યો અને જાહેર કર્યો. પ્રથમ રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસ 28 ફેબ્રુઆરી, 1987ના રોજ ઉજવવામાં આવ્યો.

રામન અસર શું છે?

રમન ઇફેક્ટ એ સ્પેક્ટ્રોસ્કોપીની એક અસાધારણ ઘટના છે જે કોલકાતાની ઇન્ડિયન એસોસિએશન ફોર ધ કલ્ટિવેશન ઓફ સાયન્સની લેબોરેટરીમાં કામ કરતી વખતે જાણીતા ભૌતિકશાસ્ત્રીએ શોધી કાઢી હતી.

રમન ઇફેક્ટ, પ્રકાશની તરંગલંબાઇમાં ફેરફાર કે જ્યારે પ્રકાશ કિરણ પરમાણુઓ દ્વારા વિચલિત થાય છે ત્યારે થાય છે. જ્યારે પ્રકાશનો કિરણ રાસાયણિક સંયોજનના ધૂળ-મુક્ત, પારદર્શક નમૂનાને પસાર કરે છે, ત્યારે પ્રકાશનો એક નાનો અંશ ઘટના (આવતા) બીમ સિવાયની દિશાઓમાં બહાર આવે છે. આમાંનો મોટાભાગનો વિખરાયેલો પ્રકાશ અપરિવર્તિત તરંગલંબાઇનો છે. એક નાનો ભાગ, જોકે, ઘટના પ્રકાશ કરતાં અલગ તરંગલંબાઇ ધરાવે છે; તેની હાજરી રામન અસરનું પરિણામ છે.

ઉજવણીનો હેતુ:

રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસના અવલોકનનો મૂળ ઉદ્દેશ્ય લોકોમાં વિજ્ઞાનના મહત્વ અને તેના ઉપયોગનો સંદેશ ફેલાવવાનો છે. રાષ્ટ્રીય વિજ્ઞાન દિવસને ભારતમાં દર વર્ષે મુખ્ય વિજ્ઞાન ઉત્સવ તરીકે નીચેના હેતુ સાથે ઉજવવામાં આવે છે-

લોકોના રોજિંદા જીવનમાં વૈજ્ઞાનિક એપ્લિકેશનના મહત્વ વિશે વ્યાપકપણે સંદેશ ફેલાવવા માટે,

માનવ કલ્યાણ માટે વિજ્ઞાનના ક્ષેત્રમાં તમામ પ્રવૃત્તિઓ, પ્રયત્નો અને સિદ્ધિઓ દર્શાવવા માટે,

 તમામ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવા અને વિજ્ઞાનના વિકાસ માટે નવી ટેકનોલોજીનો અમલ કરવા માટે,

દેશમાં વૈજ્ઞાનિક માનસિકતા ધરાવતા નાગરિકોને તક આપવા માટે,

લોકોને પ્રોત્સાહિત કરવા તેમજ વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીને લોકપ્રિય બનાવવા.