વિશ્વ એઇડ્સ દિવસ

 દર વર્ષે, 1 ડિસેમ્બરના રોજ, વિશ્વ વિશ્વ એઇડ્સ દિવસની ઉજવણી કરે છે. વિશ્વભરના લોકો એચઆઇવીથી જીવતા અને અસરગ્રસ્ત લોકો માટે સમર્થન બતાવવા અને એઇડ્સથી જીવ ગુમાવનારાઓને યાદ કરવા માટે એક થાય છે.

 

એઇડ્ઝ રોગચાળાને કાયમી બનાવતી અસમાનતા અનિવાર્ય નથી; અમે તેમનો સામનો કરી શકીએ છીએ. આ વિશ્વ એઇડ્સ દિવસ, યુએનએઇડ્સ આપણામાંના દરેકને અસમાનતાઓને સંબોધવા વિનંતી કરે છે જે એઇડ્સને સમાપ્ત કરવામાં પ્રગતિને રોકી રહી છે.

 

"સમાન કરો" સૂત્ર એ એક્શન માટે કૉલ છે. અસમાનતાઓને દૂર કરવા અને એઇડ્સને સમાપ્ત કરવામાં મદદ કરવા માટે જરૂરી સાબિત વ્યવહારિક ક્રિયાઓ માટે કામ કરવા માટે તે આપણા બધા માટે પ્રોમ્પ્ટ છે.

 

વૈશ્વિક HIV પ્રતિસાદ પર UNAIDS ના ડેટા દર્શાવે છે કે COVID-19 અને અન્ય વૈશ્વિક કટોકટીના છેલ્લા બે વર્ષો દરમિયાન, HIV રોગચાળા સામેની પ્રગતિ મંદ પડી છે, સંસાધનો સંકોચાઈ ગયા છે અને પરિણામે લાખો જીવન જોખમમાં છે.

 

વૈશ્વિક આરોગ્યના ખતરા તરીકે એઇડ્સને ખતમ કરવાના 2030ના ધ્યેય પહેલાં આપણી પાસે માત્ર આઠ વર્ષ બાકી છે. આર્થિક, સામાજિક, સાંસ્કૃતિક અને કાયદાકીય અસમાનતાઓને તાકીદની બાબત તરીકે સંબોધવામાં આવવી જોઈએ. રોગચાળામાં, અસમાનતા દરેક માટે જોખમો વધારે છે. ખરેખર, એઈડ્સનો અંત ત્યારે જ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે જો આપણે તેને ચલાવતી અસમાનતાઓનો સામનો કરીશું. વિશ્વ નેતાઓએ હિંમતભેર અને જવાબદાર નેતૃત્વ સાથે કામ કરવાની જરૂર છે. અને આપણે બધાએ, દરેક જગ્યાએ, અસમાનતાનો સામનો કરવા માટે આપણે બનતું બધું જ કરવું જોઈએ.

ભાષાનું મહત્ત્વ

 દરેક દેશમાં પોતાની જ ભાષામાં તમામ કામો થાય છે અને પોતાની ભાષાનું મહત્ત્વ જળવાઈ રહે તે માટે પણ ત્યાં કામ થતાં રહે છે. ત્યાં અંગ્રેજી ચોક્કસ શીખવવામાં આવે છે, પણ એક વિદેશી ભાષા તરીકે

આનન-ફાનન -પાર્થ દવે

હિન્દી ભાષીઓ મેં ખાસ તૌર પર એક યે દિક્કત હૈ. આપ દેંખેગે કી બંગ્લા, તમિલ, તેલુગુ ઔર મરાઠી ભાષીઓ જબ આપસ મેં મિલતે તબ વો અપની ભાષા કા સૌંદર્ય, ઉસકી જો ગરિમા હૈ ઉસકો સાથ રખ કે બાત કરેંગે. ઉન મેં ઉસકો લેકર એક શ્રેષ્ઠતાબોધ્ધ ન ભી હો તો એક અપનાપન હૈ જો દીખતા હૈ. વો હમ લોગો કે હિન્દી સમાજ મેં કમ હૈ; જૈસે હી લોગ થોડા સા આગે બઢતે હૈ, જૈસે હી ઉનકો ધન ઔર પ્રસિદ્ધી યા કહીએ ઉન કે અંદર એમ્બિશન પૈદા હોતા હૈ તો વો તુરંત અપની ભાષા કો હીન દ્રષ્ટિ સે દેખતે હૈ, નીચી દ્રષ્ટિ સે દેખતે હૈ. વો હિન્દી બોલના બંધ કર દેતે હૈ. ઉનકે ઘર મેં બચ્ચે નહીં બોલતે હૈ. ઈસ તરહ સે ઉસકા જો સૌંદર્ય, ઉસકી વિવિધતા ઔર ઉસકી જો દ્વનિયાં હૈ વો ખોતી જા રહી હૈ. હિન્દી ભાષીયોં કે ભીતર સે હિન્દી ખો રહી હૈ…’
અત્યારે હું ગોવામાં દર વર્ષે યોજાતા એશિયાના સૌથી મોટા આંતરરાષ્ટ્રિય ફિલ્મ ફેસ્ટિવલમાં છું. ત્યારે મને ૨૦૧૯ના નવેમ્બર મહિનાના આ જ દિવસો યાદ આવે છે. ત્યારે, ત્યાં મને બે ફિલ્મો વચ્ચે હરતા-ફરતા એક એવી વ્યક્તિ મળી ગઈ જેઓ આખી જિંદગી બોલ્યા છે, તેમણે લોકોને ખોલ્યા છે અને તે માત્ર હિન્દી ભાષામાં. તેમનું નામ ઈરફાન. રાજ્ય સભા ટીવી પર વર્ષોથી આવતો શો ‘ગૂફ્તગુ’ જેમણે જોયો હશે તેઓ તેમને ઓળખી ગયા હશે. સૌથી લાંબા ચાલેલા અને હજુ પણ આવી રહેલા ‘ગૂફ્તગુ’માં ઈરફાન સેલિબ્રિટીઓ સાથે વાતો કરે છે પણ પોતાની રીતથી અને તે રીતમાં સૌથી મહત્ત્વની વાત છે ભાષા, જે રહે છે: હિન્દી!
આજે યુ-ટ્યૂબની જનરેશન કદાચ તેમને ન ઓળખે પણ નિલેશ મિશ્રા પણ ગાંવ કનેક્શન’ના તર્જ પર સરસ મજાના હિન્દીમાં ઈન્ટરવ્યુ લઈ રહ્યા છે-તેઓ આજે ખાસ્સા લોકપ્રિય છે. તેઓ પોતાના ગામડે લઈ જઈને જે-તે કલાકારો સાથે વાત કરે. એમાં અનુભવ સિંહા, પિયુષ મિશ્રા, અનુરાગ કશ્યપ કે પંકજ ત્રિપાઠી સાથેની દીર્ઘ-વાતચીત જુઓ તો તમે આ તમામ કલાકારના તેમના અભિનય સિવાયના પાસાઓથી અચ્છી રીતે વાકેફ થાઓ. એ જ રીતે ઈરફાને પણ નસીરુદ્દીન શાહથી કરીને ઈરફાન ખાન અને જેકી શ્રોફ સુધીનાઓને આખેઆખા ખોલી નાખ્યા છે.
હા, તો મેં જે સૌથી પહેલો ફકરો લખ્યો તે ઈરફાને મને ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ દરમ્યાન કહ્યો હતો. આજે હિન્દી ભાષા ખતમ થઈ રહી છે એવું નથી, પણ લોકોની સૂગ વધી રહી છે. એમાં પાછું રાજકારણ ભળે છે. જ્યારે જ્યારે સરકાર હિન્દીને રાષ્ટ્રભાષા બનાવવાની દિશા તરફ પગલા ભરે છે ત્યારે દક્ષિણ ભારત જાગી જાય છે. છેલ્લે સુદીપ કિચ્ચા અને અજય દેવગણની ઓનલાઇન તુંતુંમેમે થઈ હતી.
હિન્દી કે (અહીં ગુજરાતી) ભાષાની વાત કરતી વખતે આપણે જાણે-અજાણે અંગ્રેજીને ગાળો ભાંડવા મંડીએ છીએ અને ત્યાં વિષય ફંટાઈ જાય છે. અંગ્રેજી ભાષા જરૂરી છે જ, ફેસ્ટિવલની બધી જ ફિલ્મો અંગ્રેજી સબટાઈટલ્સ વાંચીને જોઈ રહ્યો છું, પણ તે ભાષા આદાન-પ્રદાનનું માધ્યમ છે. તેનાથી વાતચીત સરળ બને છે. આપણે અહીં લોચો એ છે કે, અંગ્રેજી ભાષા લેવલ નક્કી કરે છે. ઈરફાને કહ્યું તેમ અહીં માણસ સહેજ આગળ વધે, પૈસા આવે, મોંઘીદાટ ગાડીમાંથી ઊતરે એટલે આપોઆપ મોંમાં માવા સાથે અંગ્રેજી શબ્દો ગોઠવાઈ જાય! પાછા જે લોકો ભારતમાં હિન્દી ભાષાને લઈને અભિયાનો ચલાવે છે તેમનાં બાળકો પણ અંગ્રેજી માધ્યમમાં અભ્યાસ કરે છે!
ભારતમાં વિવિધ ભાષાઓ બોલાય છે અને તે તમામ ભાષાઓ પ્રત્યે જે-તે રાજ્ય-વિસ્તારમાં રહેતા લોકોને પ્રેમ હોવાનો જ પણ વાત જ્યારે ભારતની આવે ત્યારે એક ભાષા, જે હિન્દી હોઈ શકે, (કેમ કે મરાઠી, તમિલ-તેલુગુ-મલયાલમ કે ગુજરાતી તો હોવાની નથી!) તે હિન્દી માટે દરેક વ્યક્તિ એટલી મક્કમ નથી, આશાવાદી નથી. બહારનો કોઈપણ દેશ; એ ચાહે બે-ત્રણ લાખની વસ્તી ધરાવતું કોઈ આઈલેન્ડ હોય કે મોટું- છ લાખથી વધુ સંખ્યા ધરાવતું લક્સેમબુર્ગ હોય-દરેક દેશમાં પોતાની જ ભાષામાં તમામ કામો થાય છે અને પોતાની ભાષાનું મહત્વ જળવાઈ રહે તે માટે પણ ત્યાં કામ થતા રહે છે. ત્યાં અંગ્રેજી ચોક્કસ શીખવવામાં આવે છે, પણ તે એક વિદેશી ભાષા તરીકે. માત્ર ત્રણ દેશ અંગ્રેજીમાં કામ કરે છે- બ્રિટન, આયરલેન્ડ અને માલ્ટા. ત્રણેની સંખ્યાનો સરવાળો આશરે ૧૦ કરોડ ૮૦ લાખ જેટલો છે!
મોરિશસ (મોરેશિઅસ)માં હિન્દીમાં ડિપ્લોમા, બી. એ. અને એમ. એ. થાય છે. નેપાળની ત્રિભુવન સ્કૂલમાં અને શ્રીંલકાની કોલંબો યુનિવર્સિટીમાં હિન્દીનો અલાયદો વિભાગ છે. જાપાનમાં પણ અડધો ડઝન યુનિવર્સિટીઓ અને સંસ્થાઓ છે જેમાં હિન્દી ભાષાનો અભ્યાસક્રમમાં સમાવેશ થાય છે. અમેરિકાની ૭૫ જેટલી યુનિવર્સીટીમાં હિન્દી ભણાવવામાં આવે છે. ત્યાં સારી એવી ચાલતી ઓછામાં ઓછી ચાર હિન્દી મેગેઝિન છે: વિશ્ર્વ, સૌરભ, ક્ષિતિજ અને હિન્દી જગત. ઑસ્ટ્રેલિયામાં પણ ન્યૂ સાઉથ વેલ્સથી હિન્દી ‘સમાચાર પત્રિકા’ નામનું માસિક, બ્રિટનથી ત્રિમાસિક ‘પ્રવાસિની’ અને ‘પુરવાઈ’, મ્યાનમારથી ‘બ્રહ્મભૂમિ’, ગુયાનાથી માસિક ‘જ્ઞાનદાન’, સૂરીનામથી ‘આર્યદિવાકર’ સહિતનાં મેગેઝિનો બહાર પડે છે.
ઉપર આ માહિતી આપવાનું કારણ એક જ કે ભારતની બહાર આપણે વિચારીએ છીએ એટલું અંગ્રેજીનું ગાંડપણ નથી. એટલે જ તો આપણા ભાઈભાંડુરાઓ આખી દુનિયા ફરી આવે છે અને પાછા આવે ત્યારે એવા ને એવા જ હોય છે! આપણે જ બહાર જઈએ ત્યારે ખોટી અંગ્રેજીનો આગ્રહ રાખીએ છીએ કેમ કે, એક માનસિકતા ઘર કરી ગઈ છે કે અંગ્રેજી ભણેલાગણેલાની ભાષા છે અને હિન્દી (વાંચો: ગુજરાતી) ‘બાકીનાઓ’ની.
આ માન્યતા કાઢવા જેવી છે.
અને અંગ્રેજીની સાથે હિન્દી અને ગુજરાતી પણ બાળકોને શીખવવાનું રાખો. અને ખાસ તો (ન આવડતું હોય તો) પોતે ઘરમાં ખોટું અંગ્રેજી ન બોલો! અને (પોતાનું હોય તો; હશે જ) બાળકનું ગુજરાતી વધુ મજબૂત કરો. ગુજરાતીમાં ઘણી વાર્તાઓ પડી છે, ઘણું જ સર્જાયું છે. એ બાજું નજર નાખો.

From: https://bombaysamachar.com/pride-of-own-language/

 

ચિલ્ડ્રન્સ ડે

 બાળ દિવસ ક્યારે ઉજવવામાં આવે છે?

 ચિલ્ડ્રન્સ ડે દર વર્ષે ભારતના પ્રથમ વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુની જન્મજયંતિ પર ઉજવવામાં આવે છે, જે 14 નવેમ્બરે છે.

 શા માટે આપણે બાળ દિવસ ઉજવીએ છીએ

 બાળ દિવસ નેહરુને શ્રદ્ધાંજલિ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. નેહરુ, જેને પ્રેમથી 'ચાચા નેહરુ' કહેવામાં આવે છે, તેમનો જન્મ 14 નવેમ્બર, 1889 ના રોજ થયો હતો. તેઓ બાળકો પ્રત્યેના તેમના સ્નેહ માટે જાણીતા હતા. તેમણે 1955માં ચિલ્ડ્રન ફિલ્મ સોસાયટી ઈન્ડિયાની પણ સ્થાપના કરી હતી, જેથી માત્ર બાળકો માટે જ સ્વદેશી સિનેમા બનાવવામાં આવે.

 જેમણે બાળ દિવસની શરૂઆત કરી હતી

 1964 પહેલા, ભારતમાં 20 નવેમ્બરે બાળ દિવસ ઉજવવામાં આવતો હતો (યુનાઈટેડ નેશન્સ આ દિવસે તેને ઉજવે છે.) જો કે, 1964 માં પંડિત નેહરુના મૃત્યુ પછી, તેમના જન્મદિવસને બાળ દિવસ તરીકે ઉજવવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું.

 એક સક્ષમ પ્રશાસક હોવા સાથે, નેહરુએ ભારતમાં કેટલીક અગ્રણી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓની સ્થાપનાનો અમલ કર્યો. તેમના વિઝનને કારણે AIIMS, IIT અને IIM ની સ્થાપના થઈ.

 નેહરુએ ભારતના બાળકો માટે શિક્ષણનો વારસો પાછળ છોડી દીધો છે.

 તેમણે એકવાર કહ્યું હતું કે, "આજના બાળકો આવતીકાલનું ભારત બનાવશે. આપણે તેમને જે રીતે ઉછેરશું તે દેશનું ભવિષ્ય નક્કી કરશે."

 નેહરુને 'ચાચાજ' કોણે કહ્યા?

 નેહરુને 'ચાચાજી' કહેવાનું કોઈ દસ્તાવેજી કારણ નથી. જો કે, એવું કહેવાય છે કે આ શબ્દના સિક્કા પાછળ બાળકો પ્રત્યેનો તેમનો પ્રેમ મુખ્ય કારણ હતો. અન્ય લોકપ્રિય સંસ્કરણ એ છે કે નેહરુ મહાત્મા ગાંધીના ખૂબ નજીકના હતા, જેમને તેઓ તેમના મોટા ભાઈ માનતા હતા. ગાંધીજી 'બાપુ' તરીકે ઓળખાતા હતા, નેહરુ 'ચાચાજી' તરીકે ઓળખાતા હતા.

 ચિલ્ડ્રન્સ ડે રજા છે

 ચિલ્ડ્રન્સ ડે એ ગેઝેટેડ રજા નથી. તેનાથી વિપરીત, શાળાઓ દિવસની ઉજવણી માટે સ્પર્ધાઓ, સંગીત અને નૃત્ય પ્રદર્શન જેવા વિવિધ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરે છે.

 બાળકના અધિકારો શું છે?

 ભારતના બંધારણ મુજબ, બાળકોના અધિકારોમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

 6-14 વર્ષના તમામ બાળકો માટે મફત અને ફરજિયાત પ્રાથમિક શિક્ષણનો અધિકાર

કોઈપણ જોખમી રોજગારથી સુરક્ષિત થવાનો અધિકાર

પ્રારંભિક બાળપણની સંભાળ અને શિક્ષણનો અધિકાર

દુરુપયોગથી સુરક્ષિત થવાનો અધિકાર'

તેમની ઉંમર અથવા શક્તિને અનુરૂપ ન હોય તેવા વ્યવસાયોમાં પ્રવેશવાની આર્થિક જરૂરિયાતથી સુરક્ષિત થવાનો અધિકાર

તંદુરસ્ત રીતે વિકાસ કરવા માટે સમાન તકો અને સુવિધાઓનો અધિકાર

સ્વતંત્રતા અને ગૌરવનો અધિકાર અને શોષણ સામે બાળપણ અને યુવાનીનું બાંયધરીકૃત રક્ષણ

 સમગ્ર વિશ્વમાં બાળ દિવસની ઉજવણી

 ચિલ્ડ્રન્સ ડેની શરૂઆત 1857 માં ચેલ્સિયા, યુએસમાં રેવરેન્ડ ડૉ ચાર્લ્સ લિયોનાર્ડ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. વિશ્વના મોટાભાગના દેશો દ્વારા 1 જૂનના રોજ વૈશ્વિક સ્તરે ચિલ્ડ્રન્સ ડે ઉજવવામાં આવે છે તેમ છતાં, યુનિવર્સલ ચિલ્ડ્રન્સ ડે વાર્ષિક 20 નવેમ્બરના રોજ ઉજવવામાં આવે છે.

વિશ્વ સ્વતંત્રતા દિવસ

 વિશ્વ સ્વતંત્રતા દિવસ

દર વર્ષે 9મી નવેમ્બરે વિશ્વ સ્વતંત્રતા દિવસ બર્લિનની દીવાલના પતનની યાદમાં ઉજવવામાં આવે છે. આ ઐતિહાસિક ઘટના મધ્ય અને પૂર્વ યુરોપમાં સામ્યવાદના અંતનો સંકેત આપે છે.

WWII ના અંતે, જર્મની પૂર્વ અને પશ્ચિમ જર્મનીમાં વહેંચાયેલું હતું. પશ્ચિમ જર્મનીના અમેરિકન, બ્રિટિશ અને ફ્રેન્ચ હસ્તકના ક્ષેત્રો અને સોવિયેત સંઘ દ્વારા નિયંત્રિત પૂર્વ જર્મની દ્વારા બે ક્ષેત્રોને વિભાજિત કરવામાં આવ્યા હતા. 1949 માં, પૂર્વ જર્મની તેનો પોતાનો દેશ બન્યો. બર્લિનની રાજધાની શહેર સોવિયેત વ્યવસાયના ક્ષેત્રમાં આવી ગયું.

અપેક્ષા મુજબ, પૂર્વ અને પશ્ચિમ જર્મની વચ્ચે રહેવાની પરિસ્થિતિઓ ખૂબ જ અલગ હતી. મૂડીવાદી પશ્ચિમ જર્મનીમાં, આર્થિક સ્થિતિ વિકાસ પામી. સામ્યવાદી પૂર્વ જર્મનીમાં વિપરીત બન્યું. સામ્યવાદી શાસનની કઠોર પરિસ્થિતિઓમાંથી બચવા માટે, ઘણા જર્મનો પશ્ચિમ જર્મનીમાં ગયા. 1960 ના દાયકાના અંત સુધીમાં, પૂર્વ જર્મનીએ તેની મોટાભાગની વસ્તી ગુમાવી દીધી હતી, જેમાં તેના મોટાભાગના શ્રમબળનો સમાવેશ થતો હતો. 1949 અને 1961 ની વચ્ચે લગભગ 3 મિલિયન લોકોએ પૂર્વ જર્મની છોડી દીધું હતું. હતાશામાં, સોવિયેત સંઘે પશ્ચિમ બર્લિન સહિત પશ્ચિમ જર્મનીને પછાડવા માટે પરમાણુ શસ્ત્રોના ઉપયોગની ધમકી આપી.

12-13 ઓગસ્ટ, 1961ના રોજ સૈનિકોએ પૂર્વ અને પશ્ચિમ બર્લિન વચ્ચે કોંક્રિટની ચોકીઓ અને કાંટાળો તાર બાંધ્યો. આ કાર્યવાહી મોડીરાત્રે થઈ હતી. જ્યારે બર્લિનના લોકો બીજા દિવસે સવારે જાગી ગયા, ત્યારે તેઓ શહેરની બીજી બાજુ જઈ શક્યા નહીં. જો તેમની પાસે નોકરી હોય, અથવા બીજી બાજુ કુટુંબ હોય, તો પણ બર્લિનર્સ પાર કરી શક્યા નહીં. તેઓ દાયકાઓ સુધી બર્લિનની બાજુમાં અટવાયેલા હતા. દિવસો પછી, સૈનિકોએ વધુ મજબૂત દિવાલ સ્થાપિત કરી.

આખરે, 91-માઇલની દિવાલ સાથે ઇલેક્ટ્રિક વાડ, વૉચટાવર અને માઇનફિલ્ડ્સ ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવ્યા હતા. બર્લિનની દીવાલ શીત યુદ્ધનું પ્રતીક બની ગઈ.

શીત યુદ્ધનો અંત

તે સમય દરમિયાન, રેખાઓ શારીરિક રીતે દોરવામાં આવી હતી. દિવાલ. પરિવારો શારીરિક રીતે વિભાજિત. શસ્ત્રો પર દેશો.

1982 ના જૂનમાં, પ્રમુખ રોનાલ્ડ રીગન દિવાલ, શસ્ત્ર સ્પર્ધા અને શીત યુદ્ધના મુદ્દાને સંબોધતા બર્લિનની મુલાકાતે ગયા. 1987 માં, તેમણે વધુ એક વખત બર્લિનની દિવાલની મુલાકાત લીધી અને તેમનું હાલનું પ્રખ્યાત ભાષણ કર્યું, "આ દિવાલ તોડી નાખો!"

આ દિવાલ તોડી નાખો! પ્રમુખ રોનાલ્ડ રીગન જૂન 12, 1987

"મહાન સંવાદકાર" તરીકે જાણીતા રીગને સોવિયેત યુનિયનના જનરલ સેક્રેટરી મિખાઇલ ગોર્બાચેવ સાથે તેમની ચર્ચાઓ ચાલુ રાખી.

1989 માં, પૂર્વ જર્મનીના નવા નેતાએ પૂર્વ જર્મનીમાંથી મુસાફરી પ્રતિબંધોને મોટા પ્રમાણમાં ઘટાડી દીધા. સરહદ રક્ષકોએ લોકોને પૂર્વ બર્લિનથી પશ્ચિમ બર્લિનમાં જવા દેવાનું શરૂ કર્યું. 9મી નવેમ્બર, 1989 ના રોજ જ્યારે બર્લિનવાસીઓને સમજાયું કે સરહદો ખુલ્લી છે, હજારો લોકો દિવાલ પર ઉતરી આવ્યા. તેઓએ છીણી અને હથોડી વડે દિવાલ પર ચીપ મારવાનું શરૂ કર્યું. ટુકડે ટુકડે, દિવાલ નીચે આવી. ઑક્ટોબર 3, 1990ના રોજ, પૂર્વ અને પશ્ચિમ જર્મની એક જ જર્મન રાજ્યમાં ફરી જોડાયા.

આજે

વિશ્વભરમાં, લોકોની સ્વતંત્રતા હજુ પણ જોખમમાં છે. ઘણા લોકો સમગ્ર વસ્તીને નિયંત્રિત કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. જુલમી લોકો હિંસાની ધમકી આપે છે અથવા નાણાકીય ક્ષેત્રોમાં ચાલાકી કરે છે. રાજકીય, સામાજિક, હિંસક દબાણો દ્વારા, આ સરમુખત્યારો હજુ પણ અસ્તિત્વ ધરાવે છે. આ દિવસ દરેક માટે સ્વતંત્રતા માટે પ્રયત્નશીલ રહેવાની જરૂરિયાતને ઓળખે છે.

વિશ્વ સ્વતંત્રતા દિવસ કેવી રીતે અવલોકન કરવો

શીત યુદ્ધ અને બર્લિનની દિવાલના ઇતિહાસ વિશે વધુ જાણીને આ દિવસનું અવલોકન કરો. આમાંની કેટલીક દસ્તાવેજી તપાસો:

બર્લિનની દિવાલનો પર્દાફાશ

બર્લિનની દિવાલનો ઉદય અને પતન

આધુનિક માર્વેલ્સ: બર્લિન વોલ

સ્ટેસી - પૂર્વ જર્મનીની ગુપ્ત પોલીસ

આફ્ટર ધ વોલ: એ વર્લ્ડ યુનાઈટેડ

કલ્પના કરો કે બર્લિનની દીવાલ પડી ગયા પછી કેવું હતું. જર્મનો દાયકાઓથી અલગ રહ્યા પછી પ્રિયજનો સાથે ફરી જોડાયા. તેઓ કેદ અથવા મૃત્યુની ધમકી વિના શહેરની એક બાજુથી જઈ શકતા હતા. તે ખરેખર મહાન ઉજવણીનો દિવસ હતો. તમારા વિચારો સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કરો અને આ દિવસને વિશ્વ સ્વતંત્રતા દિવસનો ઉપયોગ કરીને શેર કરો.

વિશ્વ સ્વતંત્રતા દિવસનો ઇતિહાસ

2001 માં, રાષ્ટ્રપતિ જ્યોર્જ બુશે 9મી નવેમ્બરને વિશ્વ સ્વતંત્રતા દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો. દિવસ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ફેડરલ પાલન છે. 2001 થી, જ્યોર્જ બુશ પછીના દરેક રાષ્ટ્રપતિએ 9મી નવેમ્બરને વિશ્વ સ્વતંત્રતા દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો છે.

પાણી નો પ્રશ્ન

 

રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ

 રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ 31 ઓક્ટોબરના રોજ ભારતના પ્રથમ નાયબ વડા પ્રધાન અને ગૃહ પ્રધાન સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની જન્મજયંતિ છે. દર વર્ષે આ દિવસને રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ અથવા રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની 145મી જન્મજયંતિ છે. હકીકતમાં, સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે 560 રજવાડાઓને ભારત સંઘમાં જોડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ સરદાર પટેલ દ્વારા રાષ્ટ્રને એક કરવા માટે કરેલા પ્રયાસોને સ્વીકારવા માટે ઉજવવામાં આવે છે.

રાષ્ટ્રીય એકીકરણ તરફના તેમના પ્રયાસોને કારણે સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલને 'ભારતના લોખંડી પુરુષ' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. વલ્લભભાઈ પટેલના યોગદાનને સન્માનિત કરવા દર વર્ષે 31 ઓક્ટોબરે કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. 2014માં કેન્દ્રની મોદી સરકારે 31 ઓક્ટોબરે સરદાર પટેલની જન્મજયંતિને રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ તરીકે ઉજવવાનું નક્કી કર્યું હતું.

તમને જણાવી દઈએ કે દેશની આઝાદી બાદ વલ્લભભાઈ પટેલ પ્રથમ નાયબ વડાપ્રધાન અને ગૃહમંત્રી બન્યા હતા. સરદાર પટેલનો જન્મ 31 ઓક્ટોબર 1875 ના રોજ ગુજરાતના નડિયાદમાં થયો હતો. સરદાર પટેલનું અવસાન 15 ડિસેમ્બર 1950ના રોજ મુંબઈ (મહારાષ્ટ્ર)માં થયું હતું. સરદાર પટેલને વર્ષ 1991માં મરણોત્તર 'ભારત રત્ન' એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.

વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસ

 દર વર્ષે 29મી ઓક્ટોબરે વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસ મનાવવામાં આવે છે જેથી સ્ટ્રોકની ગંભીર પ્રકૃતિ અને ઊંચા દરો પર ભાર મૂકવામાં આવે. સ્ટ્રોકની રોકથામ અને સારવાર અંગે જાગૃતિ લાવવા માટે પણ આ દિવસ મનાવવામાં આવે છે.

વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસ (WSD) નું મહત્વ

વિશ્વભરમાં, મગજનો સ્ટ્રોક એ મૃત્યુનું બીજું મુખ્ય કારણ અને અપંગતાનું ત્રીજું મુખ્ય કારણ અને મૃત્યુનું બીજું મુખ્ય કારણ છે. દર વર્ષે અંદાજે 18 લાખ લોકો સ્ટ્રોકથી પીડાય છે. નોંધનીય છે કે ઓછી અને મધ્યમ આવક ધરાવતા દેશો, જેમાં ભારતનો એક ભાગ છે, સ્ટ્રોકમાં 100 ટકાથી વધુનો વધારો જોવા મળ્યો છે જ્યારે વિકસિત દેશોમાં 42 ટકાનો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે.

 ભારતમાં સ્ટ્રોકની સરેરાશ ઘટના દર એક લાખ (1,00,000) વસ્તી દીઠ 145 છે. સંશોધકોના મતે દર મિનિટે ત્રણ ભારતીયોને સ્ટ્રોક આવે છે.

જો કે વૃદ્ધ વય જૂથ સામાન્ય રીતે મગજના સ્ટ્રોકથી વધુ પ્રભાવિત થાય છે, તે કોઈપણ ઉંમરે કોઈપણ વ્યક્તિને થઈ શકે છે. જોખમના પરિબળોને સમજવા અને લક્ષણોને ઓળખવાથી મગજનો સ્ટ્રોક અટકાવવામાં મદદ મળી શકે છે. તેની સાથે જ વહેલું નિદાન અને સારવાર મળવાથી સંપૂર્ણ સ્વસ્થ થવાની શક્યતા વધી જાય છે.

વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસનો ઇતિહાસ (WSD)

વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસની સ્થાપના 29મી ઓક્ટોબર 2004ના રોજ વાનકુવર, કેનેડામાં વર્લ્ડ સ્ટ્રોક કોંગ્રેસ ખાતે કરવામાં આવી હતી. પાછળથી 2006 માં, આ દિવસ જનજાગૃતિ માટે જાહેર કરવામાં આવ્યો. 2006 માં, વર્લ્ડ સ્ટ્રોક ફેડરેશન અને ઇન્ટરનેશનલ સ્ટ્રોક સોસાયટીના વિલીનીકરણ સાથે વર્લ્ડ સ્ટ્રોક ઓર્ગેનાઇઝેશનની રચના કરવામાં આવી હતી. ત્યારથી, વર્લ્ડ સ્ટ્રોક ઓર્ગેનાઈઝેશન (WSO) વિવિધ પ્લેટફોર્મ પર વર્લ્ડ સ્ટ્રોક ડે (WSD) ના સંચાલન અને હિમાયતની કાળજી લઈ રહ્યું છે.

વિશ્વભરમાં પ્રગતિશીલ સ્ટ્રોક ડેટાને કારણે 1990ના દાયકામાં વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસની અરજ અસ્તિત્વમાં આવી. 2010 માં, વર્લ્ડ સ્ટ્રોક ઓર્ગેનાઈઝેશન (WSO) એ જાગૃતિના અભાવ અને દરેકને નિદાન અને સારવારની યોગ્ય સુલભતાને કારણે વલણમાં રહેલા મૃત્યુદર અને અપંગતાને રોકવા માટે સ્ટ્રોકને જાહેર આરોગ્ય કટોકટી જાહેર કરી. એવો અંદાજ છે કે, 2016 માં, 11 કરોડ 60 લાખ સંભવિત વર્ષો સ્ટ્રોક (અકાળ મૃત્યુનું એક માપ) ને કારણે મૃત્યુ અને અપંગતામાં ગુમાવ્યા હતા.

વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસ 2022 થીમ

આ વર્ષે 2022, વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસની થીમ "કિંમતી સમય" છે, જે વિશ્વ સ્ટ્રોક દિવસની જાગૃતિ અને સમર્થન અભિયાનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે વર્લ્ડ સ્ટ્રોક ઓર્ગેનાઈઝેશન (WSO) દ્વારા પૂર્ણ કરવામાં આવી છે જેથી પાછલા વર્ષના 2021 અભિયાન "મિનિટ્સ કેન સેવ લાઈવ્સ" ને વેગ મળે.

આ વર્ષની 2022 થીમ, "કિંમતી સમય", લોકોને સ્ટ્રોકના ચિહ્નો અને લક્ષણોના મહત્વને સમજવા અને ગૂંચવણોને રોકવા માટે પ્રારંભિક નિદાન મેળવવા માટે પ્રોત્સાહિત અને શિક્ષિત કરવાનું ચાલુ રાખે છે. આ થીમ અન્ય સંસ્થાઓ અને સમુદાયોને વધુ સારી સવલતોને સમર્થન આપવા અને સ્ટ્રોક પીડિતો માટે સ્ટ્રોક સારવારની ઝડપી ઍક્સેસ મેળવવાની તકો ઊભી કરવા માટે પણ હિમાયત કરે છે અને અપીલ કરે છે.

વિશ્વ પશુ દિવસ

 વિશ્વ પશુ દિવસ

દર વર્ષે 4ઠ્ઠી ઓક્ટોબરે વિશ્વ પશુ દિવસ સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રાણીઓના કલ્યાણમાં સુધારો કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.

દુર્ભાગ્યે, વિશ્વભરમાં પ્રાણીઓનું રોજબરોજ ગેરકાયદેસર રીતે દુરુપયોગ કરવામાં આવે છે અથવા તેમની હત્યા કરવામાં આવે છે. ગેરકાયદેસર શિકાર અમુક પ્રાણીઓની પ્રજાતિઓના જોખમમાં ફાળો આપે છે. પ્રાણીઓ સાથે અન્ય રીતે પણ દુરુપયોગ થાય છે. પ્રાણીઓ પર અમાનવીય પરીક્ષણ અને સંશોધન. સ્થાનિક રીતે, જે માલિકો તેમના પાલતુ પ્રાણીઓની અવગણના કરે છે, દુરુપયોગ કરે છે અથવા છોડી દે છે તેઓ બહુવિધ સમસ્યાઓ તરફ દોરી જાય છે. ચિંતિત પ્રાણી પ્રેમીઓ પ્રાણીઓના દુરુપયોગના તમામ પ્રકારો પર રોક લગાવવા માંગે છે. પ્રાણીઓ સાથે માનવીય વર્તન કરવામાં આવે તેની ખાતરી કરવા માટે તેમનો ધ્યેય પ્રાણી કલ્યાણમાં સુધારો કરવાનો છે.

ઘણા પ્રાણી પ્રેમીઓ પ્રાણી કલ્યાણ સંસ્થાઓ સાથે જોડાયેલા છે. આ લોકો તમામ પ્રાણીઓના સ્વાસ્થ્ય, સલામતી અને મનોવૈજ્ઞાનિક સુખાકારીને સંબોધે છે. પ્રાણી અધિકાર જૂથો પણ છે. આ જૂથોના લોકો પ્રાણીઓના અધિકારોની હિમાયત કરે છે. કેટલાક લોકો તેમને પ્રાણી કલ્યાણ અને પ્રાણી અધિકાર - બંનેના હિમાયતી માને છે. આખી દુનિયામાં આ પ્રકારની સેંકડો સંસ્થાઓ છે. માનવીય સમાજો, પ્રાણી બચાવ જૂથો અને પ્રાણી અભયારણ્યો એ પ્રાણીઓની સંભાળ રાખતા ઘણા જૂથોમાંથી થોડા છે.

#World Animal Day ને કેવી રીતે અવલોકન કરવું

વિશ્વ પ્રાણી દિવસ પર, પ્રાણી અધિકાર જૂથો અને પ્રાણી કલ્યાણ સંસ્થાઓ વિશ્વભરમાં વિવિધ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરે છે. આ દિવસે, કેટલાક લોકો તેમના સમુદાયમાં પ્રાણી કલ્યાણ કાયદા માટે લોબિંગ કરવાની તક લે છે. અન્ય પ્રકારની ઇવેન્ટ્સમાં શામેલ છે:

'ચિંતનની પળે'.

 કોઇ પણ બાબતે દિલ ડંખે ત્યારે સાવચેત થઇ જજે, કારણ કે એ પછી આખી જિંદગી કનડતું રહે છે! વાંચો, 'ચિંતનની પળે'.

જિંદગી દરેક ઉંમરે જુદી

જુદી રીતે સમજાય છે!

ચિંતનની પળે - કૃષ્ણકાંત ઉનડકટ

રહીને સ્થિર ફરવાનો કસબ શીખી ગયા,

અમે ભીતર ઊઘડવાનો કસબ શીખી ગયા,

ગમા ને અણગમાના ભારથી એવું થયું,

સવાલો ખુદને કરવાનો કસબ શીખી ગયા.

-લક્ષ્મી ડોબરિયા

કોઈ તમને એમ પૂછે કે, તમે જિંદગીને સમજો છો, તો તમે શું જવાબ આપો? આપણને એવું લાગતું હોય છે કે હું જિંદગીને સમજી શક્યો છું પણ કદાચ જિંદગી પૂરેપૂરી ક્યારેય સમજાતી નથી. માંડ થોડીક સમજાય ત્યાં એ નવું રૂપ ધારણ કરી લે છે. જિંદગી આમ તો ગેઇમ જેવી જ હોય છે. એક સ્ટેજ પાર કરો ત્યાં બીજું અઘરું સ્ટેજ આવી જાય છે. ક્યારેક એવું લાગે કે હવે બધું સેટ છે ત્યાં જ કંઇક એવું બને છે કે ક્યાંય ધ્યાન ન પડે! એક ધડાકે સેટ હોય એ બધું જ અપસેટ થઇ જાય! દુનિયામાં જેનો જરાયે ભરોસો ન થઇ શકે એવી કોઇ ચીજ હોય તો એ જિંદગી છે. એનો મતલબ જરાયે એવો નથી કે, જિંદગીમાં ખરાબ જ થાય છે. જિંદગીમાં આપણે ન ધાર્યું હોય એવું સારું પણ અણધાર્યું જ થાય છે. આપણને ક્યારેક તો કોઇ ચમત્કાર થયો હોય એવું લાગે! તમે વિચાર કરજો. તમે આજે જે કંઇ પણ છો એની તમે કલ્પના કરી હતી? મોટા ભાગના સફળ લોકોએ એવું કહ્યું છે કે, અમને તો સપનામાંયે નહોતું કે આટલી સફળતા મળશે! જિંદગી રસ્તો બતાવતી ગઇ અને અમે ચાલતા ગયા, સફર સરસ રહી. હજુ જ્યાં છીએ એ મંઝિલ છે કે નહીં એ પણ ખબર નથી. જે સફળ હતા, જેના નામના સિક્કા પડતા હતા તેવા લોકો પણ અંધકારમાં ગરકાવ થઇ જાય છે. આવું કેમ થાય છે? માણસ સફળ થાય ત્યારે છકી જાય છે. નિષ્ફળ જાય ત્યારે તૂટી જાય છે. કંઇ પણ થાય, છેલ્લે બધી વાત નસીબ પર આવીને અટકી જાય છે!

એક સંગીતકારે કહેલી આ સાવ સાચી વાત છે. એ સફળ છે. એને મોં માંગ્યા દામ મળે છે. તેને પૂછ્યું કે, તારી સફળતાનું કારણ શું છે? તેણે એવું કહ્યું હતું કે, મહેનત અને નસીબ! મહેનત એટલા માટે કે એના વગર તો કંઇ મળવાનું જ નથી. નસીબ એટલા માટે કે, મને ખબર છે કે ઘણા એવા સંગીતકાર છે જે મારા કરતાં પણ ટેલેન્ટેડ છે. એ મારા કરતાં ક્યાંય સારું વગાડે છે પણ એને કોઇ ઓળખતું પણ નથી. આપણી આજુબાજુમાં જ એવા કેટલાંયે લોકો હોય છે જે ખરેખર ટેલેન્ટેડ હોય છે પણ એને ક્યાંય ચાન્સ જ મળતો નથી. ઘણા ઓછા ટેલેન્ટેડ માણસોને એવા મોકા મળી જાય છે કે, એના સિતારા રાતોરાત ચમકી જાય છે! આ બધું શું છે? અલ્ટિમેટલી તો એ જિંદગીના જ કિસ્સા અને હિસ્સા છે જે ક્યારેય પૂરેપૂરા સમજી શકાતા નથી!

એક વૃદ્ધ માણસ હતો. એની જિંદગી એકંદરે સારી રહી હતી. સારા હોદ્દા પર નોકરી કરી હતી. પરિવારમાં પણ કોઇ ખાસ ઇશ્યૂ આવ્યા નહોતા. એક વખત તેના દીકરાના દીકરાએ તેને સવાલ કર્યો. તમારી જિંદગી કેવી રહી? તમે જિંદગીને સમજી શક્યા છો? દાદાએ કહ્યું કે, હું જિંદગીને એટલી સમજી શક્યો છું કે, જિંદગી સમજવાની નહીં પણ જીવવાની ચીજ છે. હા, દરેક માણસ પોતાની જિંદગીને સમજવાનો સતત પ્રયાસ કરતો જ હોય છે. મેં પણ કર્યો છે. જિંદગીના અલગ અલગ પડાવ હોય છે. અલગ અલગ મુકામ હોય છે. એ બધા જ પડાવ અને મુકામ પર જિંદગી જુદી જુદી રીતે સમજાય છે. જેમ જેમ ઉંમર વધે એમ એમ જિંદગીનો અર્થ બદલાતો પણ રહે છે. મોટા થઇએ પછી ક્યારેક એવું લાગે છે કે, પેલો નિર્ણય કર્યો ન હોત તો સારું હતું. આમને બદલે તેમ કર્યું હોત તો કદાચ જિંદગી જુદી હોત. સાચી વાત એ હોય છે કે એ ઉંમરે એ જ સાચું લાગતું હોય છે. ભૂલો કોઇ જાણીજોઇને નથી કરતું. ભૂલો થઇ જતી હોય છે. ભૂલો થઇ જાય એનો પણ વાંધો નથી. ભૂલો જ્યારે સમજાય છે ત્યારે ઘણી વેદના, પીડા, દર્દ થાય છે. કોઇનું દિલ દુભાવવું હોતું નથી પણ દુભાવાઈ જાય છે, કોઇને છેતરવા હોતા નથી પણ છેતરાઇ જાય છે, ક્યારેક કંઇક સારું કરવાનો ઇરાદો હોય અને એને ખોટી રીતે લઇ લેવામાં આવે છે. તમે જેને પ્રેમ કરતા હોવ એ જ તમને નફરત કરવા લાગે! આપણો કોઇ વાંક ન હોય એને સજા મળે! આવું થતું હોય છે, બધાની સાથે નાનુંમોટું આવું થયું જ હોય છે. દાદાએ છેલ્લે દીકરાને એટલું કહ્યું કે બને ત્યાં સુધી ખુલ્લા દિલે જીવજે અને દિલ ડંખે એવું કંઈ ન કરતો. દિલ ડંખે ત્યારે સાવચેત થઇ જજે, કારણ કે એ પછી આખી જિંદગી કનડતું રહે છે!

તમને ક્યારેય એવું થાય છે કે આમ ન કર્યું હોત તો સારું હતું? આ મારાથી ખોટું થઇ ગયું? કોઇ ગિલ્ટ, કોઇ અફસોસ, કોઇ રિગ્રેટ, કોઇ વસવસો છે જે દિલના કોઇ ખૂણે થોડો થોડો ડંખતો રહે છે? જો એવું કંઇ હોય તો જાતને પણ માફ કરી દેવી જોઇએ. માણસ છીએ. ક્યારેક જાણતા તો ક્યારેક અજાણતા ભૂલ થઇ જાય છે. જેને હર્ટ કર્યું હોય એની માફી માંગી શકાય તો સારી વાત છે. ઘણી વખત એવું પણ થાય કે આપણે તો માફી માંગી લઇએ પણ કરગરવા છતાં પણ માફી ન મળે! સતત સંભળાવવામાં આવે, યાદ અપાવવામાં આવે કે તેં આ ખોટું કર્યું છે! તો પણ પોતાની જાતને માફ કરી દેવામાં કોઈ ખોટું નથી.

એક સંત હતા. એક વખત તેઓ જેલમાં સત્સંગ માટે ગયા. સંતે કહ્યું કે, નાનાં મોટાં પાપ કે ગુના દરેક માણસ કરતો જ હોય છે. તમે કાયદાની ચોપડીમાં જેને ગુના ગણવામાં આવ્યા છે એવી ભૂલો કરી છે. દુનિયામાં બીજી ઘણી એવી ભૂલો છે જેની કાયદાના ચોપડામાં નોંધ સુધ્ધાં નથી. એવા ગુનાની સજા વધુ આકરી હોય છે. કોઇનું દિલ દુભાવવું એ કાયદાકીય રીતે કોઇ ગુનો નથી પણ એ ગંભીર અપરાધ છે. આપણે સતત કોઇનું બૂરું ઇચ્છતા રહીએ છીએ. બૂરું ઇચ્છવું એ બૂરું કરવા જેટલું જ ખરાબ કૃત્ય છે પણ એની કોઇ સજા થતી નથી. તમારી સજા તો વહેલી કે મોડી પૂરી થઇ જશે પણ તમે ધારો તો તમારા મનથી અત્યારે જ મુક્ત થઇ શકો એમ છો. હવે હું કોઈ ભૂલ નહીં કરું, હવે હું કોઇ ગુનો નહીં કરું એનો સંકલ્પ એ જ મુક્તિનું પહેલું પગથિયું છે. જિંદગી દરેક તબક્કે માણસને માણસ બનવાની તક આપતી રહે છે. આપણે એ તક ઝડપતા હોતા નથી. જિંદગી સરવાળે તો સરળ જ હોય છે. આપણે જ તેને ગૂંચવી નાખીએ છીએ. આપણે આપણા ફરતે જ જાળાં રચતા રહીએ છીએ અને પછી આપણે જ તેમાં જકડાઇ જઇએ છીએ. જિંદગી સામે ફરિયાદો કરીએ છીએ. જિંદગી સામે ફરિયાદો કરશો તો પણ કોઇ સાંભળવાનું નથી. સાંભળવી તો છેલ્લે તમારે પોતે જ પડશે અને તેનો ઉકેલ પણ તમારે પોતે જ શોધવો. જિંદગીને એટલી ન ગૂંચવો કે અઘરી લાગે. હળવા રહો, હસતા રહો અને પોતાની જાત સાથેની નિર્દોષતા જાળવી રાખો તો જિંદગી જીવવાની મજા આવશે! જિંદગી પણ નેચરલ અને ઓર્ગેનિક રહેવી જોઇએ. આપણે કેટલા નેચરલ છીએ? બહારથી તો ટાપકટિપક કરીને સારા દેખાઇ રહીશું પણ અંદરથી શું? અંદર તો રઘવાટ અને ધૂંધવાટ છે. આપણી અંદર જે ચાલતું હોય છે એના માટે આખરે તો આપણે જ જવાબદાર હોઇએ છીએ! જાત સાથેની પણ એક પ્રામાણિકતા હોય છે, વફાદારી હોય છે, એ નહીં હોય તો ઉચાટ અને ઉકળાટ જ રહેવાના છે! જિંદગીને જીવવા જેવી રહેવા દેવી એ આપણા હાથની વાત છે અને તેના માટે જરૂરી છે કે હાથે કરીને જિંદગીને અઘરી અને અટપટી ન બનાવીએ!

છેલ્લો સીન :

દુનિયામાં જો ખરાબ, બદમાશ, લુચ્ચા, સ્વાર્થી, નાલાયક માણસ ન હોત તો આપણને ક્યારેય સારા માણસનું મૂલ્ય સમજાત જ નહીં! નેગેટિવિટી છે એટલે જ પોઝિટિવિટીની કિંમત સમજાય છે! - કેયુ.

(`સંદેશ', સંસ્કાર પૂર્તિ, તા. 02 ઓક્ટોબર,૨૦૨૨, રવિવાર, `ચિંતનની પળે' કૉલમ)

Kkantu@gmail.com

વિશ્વ આર્કિટેક્ચર દિવસ

 વિશ્વ આર્કિટેક્ચર દિવસ

ઑક્ટોબરના પ્રથમ સોમવારે, વિશ્વ આર્કિટેક્ચર ડે એ આર્કિટેક્ટ્સ કરે છે તે કાર્ય માટે પ્રશંસા દર્શાવે છે. આ દિવસ સમગ્ર વિશ્વમાં આર્કિટેક્ચર વિશે વધુ શીખવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે. આર્કિટેક્ચરમાં ઇમારતો અને અન્ય ભૌતિક બંધારણોની યોજના, ડિઝાઇન અને નિર્માણ પ્રક્રિયાનો સમાવેશ થાય છે. એક ક્ષણ માટે ધ્યાનમાં લો, વિશ્વની કેટલીક સૌથી પ્રખ્યાત રચનાઓ:

એમ્પાયર સ્ટેટ બિલ્ડીંગ

તાજ મહલ

લીનિંગ ટાવર ઓફ પીસા

એફિલ ટાવર

કોલોસીયમ

સેન્ટ બેસિલ કેથેડ્રલ

સીએન ટાવર

પાર્થેનોન

મોટી બેન

ગીઝાનો મહાન પિરામિડ

સેન્ટ્રલ સેન્ટ ગાઇલ્સ (ઉપર ચિત્રમાં)

આ રચનાઓ માત્ર બની જ નથી. કોઈએ તે દરેકની કાળજીપૂર્વક યોજના અને ડિઝાઇન કરવાની હતી. તેઓએ બિલ્ડિંગ પ્રક્રિયા પર પણ દેખરેખ રાખવાની હતી. આમાંની ઘણી ઇમારતો સેંકડો વર્ષો પહેલા બનાવવામાં આવી હતી. આનો અર્થ એ છે કે આર્કિટેક્ટ્સ કે જેમણે તેને ડિઝાઇન અને બનાવ્યું હતું તે કોઈપણ આધુનિક સાધનો, મશીનરી અથવા ટેક્નોલૉજી વિના કર્યું હતું જેનો આર્કિટેક્ટ આજે ઉપયોગ કરે છે. આ માળખાઓએ તોફાનો, આપત્તિઓ, યુદ્ધો અને અન્ય ઘટનાઓ પણ વેધક છે જે તેમને નષ્ટ કરી શકે છે. સ્ટ્રક્ચરને સરસ દેખાવા ઉપરાંત, આર્કિટેક્ટ્સે ખાતરી કરવી જોઈએ કે જેઓ અંદર જાય છે તેમના માટે તે સુરક્ષિત છે.

જેમ તમે જોઈ શકો છો, આર્કિટેક્ટ્સ પાસે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ કાર્ય છે. પરંતુ આર્કિટેક્ચર માત્ર પ્રખ્યાત સ્ટ્રક્ચર્સ ડિઝાઇન કરવા વિશે નથી. ઘરો, હોસ્પિટલો, રેસ્ટોરાં, શાળાઓ અને અન્ય કોઈપણ પ્રકારની ઈમારત એક વિચાર તરીકે શરૂ થાય છે. આ ઇમારતો પછી આર્કિટેક્ટ દ્વારા ડિઝાઇન અને આયોજન કરવામાં આવે છે. આમાં સફળ થવા માટે, આર્કિટેક્ટ્સમાં વિવિધ પ્રકારની કુશળતા હોવી આવશ્યક છે. આમાં ગણિત, વિજ્ઞાન, ડિઝાઇન, સમસ્યાનું નિરાકરણ, ટીમ-નિર્માણ અને સંચારની કુશળતાનો સમાવેશ થાય છે.

વિશ્વ આર્કિટેક્ચર ડે કેવી રીતે અવલોકન કરવું

ઘણી આર્કિટેક્ચર કંપનીઓ એવા કાર્યક્રમો યોજે છે જે લોકોને તેમના ક્ષેત્રના મહત્વ વિશે શિક્ષિત કરે છે. આર્કિટેક્ટ, આયોજકો અને વિકાસકર્તાઓ માટે તેમના કાર્યનું પ્રદર્શન કરવાનો દિવસ પણ છે. આ દિવસે લોકો તેમના સમુદાયમાં સ્થાપત્યના પ્રભાવશાળી કાર્યોની મુલાકાત લે છે,

ભાગ લેવો:

આર્કિટેક્ચરની વિવિધ શૈલીઓ વિશે જાણો, જેમ કે ગોથિક, વિક્ટોરિયન, નિયોક્લાસિકલ અને નિયોફ્યુચરિસ્ટ.

ફ્રેન્ક લોયડ રાઈટ, ઝાહા હદીદ, નોર્મન ફોસ્ટર અને લિયોનાર્ડો દા વિન્સી જેવા પ્રખ્યાત આર્કિટેક્ટ વિશે વાંચો.

તમે દાખલ કરો છો તે ઇમારતોની ડિઝાઇન પર વધુ ધ્યાન આપો.

એક યુવાન વ્યક્તિને પ્રોત્સાહિત કરો કે જે વસ્તુઓને ડિઝાઇન કરવા અને બનાવવાનું પસંદ કરે છે અને આર્કિટેક્ટ તરીકેની કારકિર્દીને ધ્યાનમાં લે છે.

વર્લ્ડ આર્કિટેક્ચર ડે સાથે સોશિયલ મીડિયા પર તમારા મનપસંદ માનવસર્જિત બંધારણનો ફોટો શેર કરો.

વિશ્વ આર્કિટેક્ચર દિવસનો ઇતિહાસ

ઇન્ટરનેશનલ યુનિયન ઓફ આર્કિટેક્ટ્સ (યુઆઇએ) એ 1985માં વર્લ્ડ આર્કિટેક્ચર ડે ડિઝાઇન કર્યો હતો. ઓક્ટોબરમાં પ્રથમ સોમવાર વિશ્વ આવાસ દિવસ સાથે એકરુપ હોવાથી પસંદ કરવામાં આવ્યો હતો. UIA માટે માનવ વસવાટોના ભાવિ માટે તેની સામૂહિક જવાબદારીની વિશ્વને યાદ અપાવવાનો આ એક માર્ગ હતો.

ગાંધીજીના જન્મદિવસે

 

વૃદ્ધ વ્યક્તિઓનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ

વૃદ્ધ વ્યક્તિઓનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ

દરેક વર્ષની 1લી ઓક્ટોબર એ સમાજમાં વૃદ્ધ લોકોના યોગદાનને પ્રકાશિત કરવા માટે સમર્પિત છે. વૃદ્ધ લોકોમાં જાગૃતિ લાવવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય વૃદ્ધ વ્યક્તિ દિવસ પણ મનાવવામાં આવે છે.

સમગ્ર ઇતિહાસમાં, વૃદ્ધ વ્યક્તિઓએ સમાજમાં આવશ્યક ભૂમિકા ભજવી છે. તેઓ નેતાઓ, શિક્ષકો અને સંભાળ રાખનારા રહ્યા છે. જો કે, વૃદ્ધ લોકો પણ ખૂબ જ સંવેદનશીલ હોય છે. તેઓ વારંવાર ભેદભાવ, દુર્વ્યવહાર અને ગરીબીનો સામનો કરે છે.

2030 સુધીમાં, 60 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકોની સંખ્યામાં 46% વધારો થવાની ધારણા છે. આનો અર્થ એ છે કે 60 વર્ષથી વધુ ઉંમરના 1.4 બિલિયન લોકો હશે. વૃદ્ધ વ્યક્તિઓની સંખ્યા યુવાનો અને 10 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો કરતાં વધી જશે. આનું એક કારણ એ છે કે વૃદ્ધ લોકો પહેલા કરતા વધુ લાંબુ જીવે છે. વર્ષ 2000 થી, આયુષ્યમાં 5.5 વર્ષનો વધારો થયો છે. વર્તમાન આયુષ્ય પુરુષો માટે 70 વર્ષ અને સ્ત્રીઓ માટે 75 વર્ષ છે.

વૃદ્ધાવસ્થાની વસ્તી સમાજ પર નોંધપાત્ર અસર કરે છે. તે અભૂતપૂર્વ પડકારો પણ રજૂ કરે છે. સૌથી મોટો પડકાર આરોગ્ય સંભાળનો છે. જેમ જેમ લોકો વૃદ્ધ થાય છે તેમ તેમ તેમનું સ્વાસ્થ્ય બગડે છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) અનુસાર, ક્રોનિક રોગોની સંખ્યામાં વધારો થશે. આમાં કેન્સર, ઉન્માદ, સ્થૂળતા અને ડાયાબિટીસનો સમાવેશ થાય છે. ધોધની સંખ્યામાં પણ વધારો થશે. પડવું એ વરિષ્ઠ લોકોમાં ઇજાનું મુખ્ય કારણ છે. એક અન્ય મોટો પડકાર એ આરોગ્યસંભાળ કાર્યકરો અને સંભાળ રાખનારાઓની અછત છે.

હવે આ પડકારોથી વાકેફ થવાથી વૃદ્ધ વસ્તીના ભવિષ્ય માટે તૈયાર કરવામાં મદદ મળશે. તે વૃદ્ધોના અધિકારો લાગુ કરવામાં આવે તેની ખાતરી કરવામાં પણ મદદ કરશે. પડકારો હોવા છતાં, વૃદ્ધ વ્યક્તિઓ સમાજમાં જે મૂલ્ય ઉમેરે છે તે યાદ રાખવું અગત્યનું છે.

વૃદ્ધ વ્યક્તિઓના આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસનું અવલોકન કેવી રીતે કરવું

વૃદ્ધ વ્યક્તિઓના આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ પર, વરિષ્ઠોની હિમાયત કરતી સંસ્થાઓ વૃદ્ધોના અધિકારોને પ્રોત્સાહન આપે છે. તેઓ વૃદ્ધ લોકોનો સામનો કરતી સમસ્યાઓ વિશે લોકોને શિક્ષિત પણ કરે છે. તેઓ લોકોને સમાજમાં વૃદ્ધ વ્યક્તિઓના યોગદાનને યાદ રાખવા પ્રોત્સાહિત કરે છે.

શું તમારા જીવનમાં કોઈ વૃદ્ધ પ્રિય વ્યક્તિ છે? તમે તેમની કેટલી પ્રશંસા કરો છો તે જણાવવા માટે આજનો દિવસ ઉત્તમ છે. વૃદ્ધ વ્યક્તિઓના આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસનું અવલોકન કરવાની અન્ય રીતોમાં શામેલ છે:

નર્સિંગ હોમ અથવા વરિષ્ઠ કેન્દ્રમાં સ્વયંસેવક

તમારા દાદા દાદીને ફોન કરો

જરૂરિયાતમંદ વયસ્કને મદદ કરો

વરિષ્ઠ વકીલ જૂથને દાન આપો

જેમ જેમ તમે વૃદ્ધ થાઓ તેમ સમાજમાં તમે જે યોગદાન આપવા માંગો છો તેના વિશે વિચારો

તમે જે પણ કરો છો તેનાથી કોઈ ફરક પડતો નથી, સોશિયલ મીડિયા પર વૃદ્ધ વ્યક્તિઓનો દિવસ શેર કરવાની ખાતરી કરો.

વૃદ્ધ વ્યક્તિઓનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ ઇતિહાસ

1982માં વિયેના ઇન્ટરનેશનલ પ્લાન ઓફ એજિંગ ઓન એક્શન નામની પહેલ અપનાવવામાં આવી હતી. યુએન જનરલ એસેમ્બલીએ આખરે પહેલને સમર્થન આપ્યું. 1990 માં, યુએનએ એક પગલું આગળ વધાર્યું અને વૃદ્ધ વ્યક્તિઓના આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસની સ્થાપના કરી. વૃદ્ધ વ્યક્તિઓના આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ માટેની ભૂતકાળની થીમ્સમાં શામેલ છે: 

વણકર દિવસ

 

મારી હિંમત, મારો સમાજ

મારી તાકાત ,મારા સંસ્કાર

મારી ઓળખ, મારા માવતર

મારો જન્મ, વણકર નો અવતાર

વણકર દિવસ ની શુભેક્ષા

1, ઓક્ટોબર વણકર દિવસ 

એક બ્લોક પ્રિન્ટેડ અને રેઝિસ્ટ-ડાઇડ ફેબ્રિક, જેનું મૂળ ગુજરાતનું છે તે ઇજિપ્તના ફોસ્ટેટની કબરોમાંથી મળી આવ્યું હતું. મેગાસ્થેનિસથી હેરોડોટસ સુધીના સંશોધકો અને ઈતિહાસકારો દ્વારા ભારતીય કાપડની ખાસ કરીને ગુજરાતની ઘણી પ્રશંસા કરવામાં આવી છે. 13મી સદીમાં ભારતની મુલાકાતે આવેલા વેનેટીયન વેપારી માર્કો પોલોએ નોંધ્યું હતું કે "ગુજરાતના વણકરોની બ્રોકીંગ કળા ખૂબ જ ઉત્તમ છે". મુઘલ સામ્રાજ્ય દરમિયાન ભારત વિશ્વના 27% કાપડનું ઉત્પાદન કરતું હતું અને વિદેશમાં ભારતીય કાપડ વેપાર ઉદ્યોગમાં બંગાળી વણકરોની સાથે ગુજરાતી વણકરોનું વર્ચસ્વ હતું. પુરાતત્વીય સર્વેક્ષણો અને અભ્યાસોએ પણ ધોળાવીરા, સુરકોટડાના લોકોના સંકેત આપ્યા છે. હરપ્પન સંસ્કૃતિમાં ગુજરાતના કુંતાસી, લોથલ અને સોમનાથ ચાર હજાર વર્ષ પહેલા સુધી વણાટ અને કપાસના કાંતણથી પરિચિત હતા. વણાટ અને કાંતવાની સામગ્રીનો સંદર્ભ વૈદિક સાહિત્યમાં જોવા મળે છે.

 

કારણ કે વણાટ એ એક કળા છે અને તે ભારતના સૌથી મહત્વપૂર્ણ કારીગર સમુદાયમાંથી એક છે. વણકર ઉત્પાદન અને વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલા હોવાથી તેઓ નાના મહાજન અથવા નાના વેપારીઓ તરીકે ઓળખાતા હતા. તેઓને વર્ણ પદ્ધતિની વૈશ્ય શ્રેણીમાં જૂથબદ્ધ કરવામાં આવ્યા છે.

અઢારમી અને ઓગણીસમી સદી

બ્રિટનની ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ ભારતના ડી-ઔદ્યોગિકીકરણ પર બાંધવામાં આવી હતી - ભારતીય કાપડના વિનાશ અને ઇંગ્લેન્ડમાં ઉત્પાદન કરીને, ભારતીય કાચા માલનો ઉપયોગ કરીને અને તૈયાર ઉત્પાદનોને ભારત અને બાકીના વિશ્વમાં પાછા નિકાસ કરીને તેના સ્થાને. ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર અને બંગાળના હેન્ડલૂમ વણકરો વિશ્વના સૌથી વધુ ઇચ્છનીય કાપડનું ઉત્પાદન અને નિકાસ કરે છે. બ્રિટનનો પ્રતિસાદ વણકરોના અંગૂઠા કાપી નાખવાનો, તેમના લૂમ્સ તોડવા અને ભારતીય કાપડ પરના ટેરિફ પર જકાત લાદવાનો હતો, જ્યારે બ્રિટનની નવી સ્ટીમ મિલોના સસ્તા કાપડથી ભારત અને વિશ્વને છલકાવવું. જોકે, ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીનું આગમન ભારતીય કાપડ ઉદ્યોગ માટે મૃત્યુની ઘંટડી સમાન હતું. વણકરોને ગરીબીમાં ધકેલીને અત્યંત નીચા દરે અંગ્રેજોને જ વેચવાની ફરજ પડી હતી. ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ દ્વારા આ ઘટાડો વધુ વેગવાન બન્યો. મેન્યુફેક્ચરિંગ ટેક્નોલૉજીની પ્રગતિએ ભારત અને વિદેશના બજારોમાં સસ્તા, મોટા પાયે ઉત્પાદિત કાપડથી ભરપૂર કર્યું છે જેની સાથે ભારતીય હાથશાળ હવે સ્પર્ધા કરી શકે તેમ નથી. વણકરો ભિખારી બની ગયા, મેન્યુફેક્ચરિંગ પડી ભાંગ્યું અને છેલ્લા 2000 વર્ષનો ભારતીય કાપડ ઉદ્યોગ નીચે પટકાયો. તેથી તૈયાર ઉત્પાદનોના મહાન નિકાસકારને બદલે, ભારત બ્રિટિશનો આયાતકાર બન્યો, જ્યારે વિશ્વ નિકાસમાં તેનો હિસ્સો 27% થી ઘટીને બે ટકા થઈ ગયો.

વીસમી સદી

સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામે ભારતીય હેન્ડલૂમ ક્ષેત્રને પાછું લાવ્યું, જેમાં મહાત્મા ગાંધીએ સ્વદેશી હેતુનું નેતૃત્વ કર્યું. અન્ય કોઈ રાષ્ટ્રમાં કોઈના કપડાં જેવું મૂળભૂત નથી અથવા કપાસના કાંતવા જેટલું સરળ કાર્ય રાષ્ટ્રીય ચળવળ સાથે આટલું ગૂંથાયેલું નથી. નમ્ર ચરખા (સ્પિનિંગ વ્હીલ) અને ખાદી આત્મનિર્ભરતા, આત્મનિર્ધારણ અને રાષ્ટ્રવાદી ગૌરવનું પ્રબળ પ્રતીક બની ગયા.

વ્યવસાય

વણકરોનો મુખ્ય વ્યવસાય કાપડ વણાટનો હતો. બ્રિટિશ કાપડ બજારોના વિસ્તરણ પછી અને ભારતીય કાપડ ઉદ્યોગના ઘટાડા પછી વણકરોએ ઘણું સહન કર્યું. આથી બ્રિટિશ રાજમાં ખેતી અને નાના પાયાનો વ્યવસાય શરૂ કર્યો જેથી તેઓ પોતાની આજીવિકા જાળવી રાખવા માટે આગળ સારી સ્થિતિમાં વિકાસ પામી શકે.